AB Rh‑ kan grubu, ABO sisteminde hem A hem de B antijenlerini taşıyan ve Rh faktörü bakımından negatif (-) olarak sınıflanan nadir bir kan grubudur. Dünya genelinde tüm nüfusun yaklaşık %1’ini oluşturduğu tahmin edilen bu grup, hem kan transfüzyonlarında hem de gebelik takibinde özel önlemler gerektirir. AB Rh‑ bireyler hem A hem B alıcısı olarak sınırlı seçeneklere sahip olurken, verici olarak yalnızca kendilerine uygun gruplara kan verebilir. Genetik yapı, sıklık, dağılım, transfüzyon uyumları ve gebelikte olabilecek hemolitik riskler bu makalede detaylı biçimde ele alınmaktadır.
AB Rh‑ Kan Grubu Nedir?
AB Rh‑ kan grubu, hem A hem B antijenlerini eritrosit yüzeyinde bulunduran ve Rh faktöründen yoksun bir kombinasyondur; bu özellikleriyle uluslararası kan bağışı ve tıbbi müdahalelerde özel sınıflandırmaya tabidir.
AB Rh‑ Kan Grubunun Genetik Yapısı Ve Oluşumu
AB Rh‑ kan grubunun oluşumunda ABO genindeki A ve B alellerinin eşzamanlı ekspresyonu ile RhD geninin yokluğu rol oynar; genetik olarak her iki ebeveynden birer homozigot veya heterozigot alel aktarımı sonucunda bireyde AB Rh‑ profili ortaya çıkar.
AB Rh‑ Kan Grubunun Sıklığı Ve Dağılımı
AB Rh‑ kan grubu, dünya genelinde %0,3 ile %1,0 arasında değişen oranlarda görülerek en nadir kan gruplarından biri olarak kabul edilir ve özellikle bazı etnik gruplarda daha düşük insidans sergiler.
AB Rh‑ Kan Grubunun Transfüzyon Uyumları
AB Rh‑ alıcı ve verici rolleri bakımından benzersiz kısıtlamalara sahiptir; uygun kan sağlanamadığında ciddi klinik sorunlar ortaya çıkabileceği için transfüzyon merkezleri bu gruptaki hastalar için özel stok yönetimi uygular.
Transfüzyonda alıcı uyumu
AB Rh‑ bireyler yalnızca verici olarak AB Rh‑ kan grubundaki donörlerden kan alabilecekleri için bağış zincirinin sürekliliği sağlanmadığında alternatif plazma genişleticiler veya KRYO preparatları devreye sokulabilir.
Transfüzyonda verici uyumu
AB Rh‑ bireyler, A Rh‑, B Rh‑ ve AB Rh‑ gruplarındaki hastalara antijensiz kan vererek geniş bir alıcı yelpazesine katkı sağlayabilir; bu özellikleriyle “universal plazma donörü” statüsüne yaklaşırlar.
AB Rh‑ Kan Grubunda Gebelik Ve Hemolitik Hastalık
AB Rh‑ annenin Rh‑ pozitif fetustan gelen Rh antijenlerine karşı geliştirebileceği antikorlar, sonraki gebeliklerde hemolitik hastalığa yol açabileceğinden gebelik takibinde titiz izlem ve gerektiğinde anti‑D immünoglobulin profili uygulanması önem taşır.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda AB Rh‑ kan grubu ile ilgili sıkça yöneltilen sorular ve yanıtları yer almaktadır.
AB Rh‑ kan grubu neden nadirdir?
AB Rh‑ kan grubunun nadir olmasının temel nedeni, hem A hem B alellerinin bir arada bulunma oranının düşük olması ve RhD negatifliğinin genetik olarak daha az görülmesidir.
AB Rh‑ kan grubu kimlerden alıcı alabilir?
AB Rh‑ bireyler, antijen uyumu bakımından yalnızca AB Rh‑ donörlerden kan alabilecekleri için transfüzyonda kısıtlı alıcı özelliğine sahiptir.
AB Rh‑ kan grubu kimlere verici olabilir?
AB Rh‑ vericiler, A Rh‑, B Rh‑ ve AB Rh‑ kan gruplarındaki hastalara kan vererek geniş bir alıcı profiline uyum sağlayabilir.
AB Rh‑ hamilelikte nelere dikkat edilmelidir?
AB Rh‑ gebeliklerde Rh uyumsuzluğuna bağlı hemolitik riskleri önlemek adına anti‑D immünoglobulin profilaksisi ve düzenli antikor taraması yapılmalıdır.
AB Rh‑ kan grubu tahlilde nasıl belirlenir?
ABO ve RhD antijen tayini, hemagglütinasyon testleri veya moleküler genotipleme yöntemleri kullanılarak laboratuvarda kesin biçimde saptanır.
AB Rh‑ kan grubunun önemi nedir?
AB Rh‑ kan grubu, hem kan bankacılığı hem de gebelik takibinde özel lojistik ve tıbbi protokoller gerektirdiği için klinik açıdan yüksek öneme sahiptir.
